Met de fiets door Europa voor het klimaat

Van 5 tot 12 juli fietsten we met 2 Hans en ikzelf de grenzen van België af.
Het oorspronkelijke doel was een fietstocht maken naar Wenen maar door de corona pandemie hebben we onze plannen. Aangepast naar een tocht in eigen land.
De grenzen van België was iets wat reeds lang op de planning stond en nu was het de ideale gelegenheid. Mochten er problemen of restricties opduiken door de corona crisis konden we ook onmiddellijk naar huis gaan. 

Op 8 dagen hebben we 1357 km afgefietst. Doorheen 8 provinciës en langs de grens met 4 buurlanden; Nederland, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk.
Al onze bagage, en het meerendeel van ons eten hadden we mee in fietstassen en in de bakfiets. Vertrekken deden we in Antwerpen, hier planden we 8 dagen later opnieuw te arriveren

De eerste dagen langs de Nederlandse grens hebben we hebben we gezocht naar de vele grenspalen die de grens nog steeds markeren. Deze zijn ook genummerd met nummer 1 op het drielandenpunt met Duitsland. 
Op andere locaties langs de grens zagen we nog oude grensposten zoals op de foto bij de Franse grens. Opvallend was ook dat regelmatig de baan op de grens liep en je aan de ene zijde in Frankrijk, Nederland, of Duitsland was en aan de andere in België. Dus je zag hoe verweven ons beide landsdelen wel niet waren. Dit moet dus in de periode waarbij de grenzen gesloten waren zeer bizzare en moeilijke situaties opgeleverd hebben.

Tijdens onze fietstrip hebben we ook vaak gebruik gemaakt van fietspaden, bospaden en oude spoorbanen. Eeen zeer bekende daarin is de Vennbahn, een oude spoorweg die over een afstand van meer dan 100km geasfalteerd is en kronkelt langs de grens met Duitsland. Deze is volledig Belgisch grondgebied ook het deel in Duitsland. Als je op de kaart kijkt zie je zo een zeer dun lijntje Belgisch grondgebied in Duitsland lopen. Een relict van de afspraken na WOI

Naast de mooie en vaak “vlakkere “fietspaden hadden we ook heel wat klimwerk voor de boeg in de Ardennen. Waarbij de ene klim al steiler en zwaarder was dan de andere maar telkens wel belond werd met een zeer mooi uitzicht. Waarvan we soms dachten is dit België wel? Zeker in het zuiden van ons land aan de grens met Luxemburg waren een paar zeer mooie landschappen die meer dan de moeite waard zijn om te bezoeken. Ook fietsten we zeer vaak doorheen uitgestrekte bossen zeker in de ardennen en in de provincie Limburg waren deze zeer talrijk en uitgestrekt. Maar ook de weilanden en vele bloemenvelden of bloemenranden langsheen de landbouwvelden waren soms zeer indrukwekkend.

Tijdens onze trip passeerden we ook langs tal van rivieren. Zo gingen we van start aan de Schelde in Antwerpen. Volgden we een hele poos de grensmaas langs de Nederlandse grens. En zagen we daar wilde paarden, runderen, maar ook dat het waterpeil zeer laag stond. We passeerden met de Our vallei een pareltje in het zuiden van ons land. Maar genoten ook van de vele watermolens die nog steeds langsheen de Semois te vinden zijn. Op de Samber zagen we hoe schippers de sluizen nog handmatig moesten open en toe draaien. 

Eindigen deden we weer na 8 dagen in Antwerpen. Wat vermoeid na de vele fietskilometers op het beperk aantal dagen. Maar wel voldaan na een aangename en soms verassende trip.
Met de conclusie dat ons landje nog zeer veel mooie en soms onbekende plekjes heeft die meer dan de moeite waard zijn om te bezoeken.

Komende week heb ik het geluk om de internationale klimaattop (COP25) in Madrid bij te wonen. Daar het verplaatsen van de COP van Chili naar Madrid was NGO SailtotheCop opzoek naar nieuwe vrijwilligers/ vertegenwoordigers om naar de COP te gaan. Ik ben hier 1 van de gelukkigen. SailtotheCop is zo omgedoopt tot railtothecop. We zijn met een internationaal gezelschap van jongeren afkomstig van België, Duitsland, Denemarken, Nederland,.. die pleiten voor een omslag naar een meer duurzame, klimaat neutrale wereld. Ik schreef hierover vorig jaar ook al een opiniestuk.
Met de focus op duurzame transportmodi. Om te tonen dat je niet altijd het vliegtuig hoeft te nemen voor een verplaatsing maar het ook anders kan hebben de initiatiefnemers besloten om met de zeilboot naar Chili te gaan de oorspronkelijke locatie van de klimaattop.

De klimaattop zelf is begin november gewijzigd van locatie. Door de onlusten en vele protesten in Chili was er besloten om de COP niet langer daar te laten doorgaan maar om te opteren voor een andere locatie. Madrid is dan uit te bus gekomen. Om naar Madrid te gaan hebben we de keuze gemaakt om dit zo duurzaam mogelijk te doen. Vaak met de trein of de (flix)bus. Waarom al die moeite doen om soms meerdere treinen (Aalst-Madrid zijn er 4) of bussen te nemen, die vaak een pak duurder zijn dan het vliegtuig (Trein is 225 euro, en vliegtuig 50-160 euro)?  Uit principe, uit cijfers blijkt dat de vliegindustrie verantwoordelijk is voor een wereldwijde uitstoot van 5 %. En dit moet naar beneden, zeker in Europa is het mogelijk om in te zetten op alternatieven, lange afstand bussen en treinen. De CO2 uitstoot voor een enkeltje Brussel-Madrid is ook een enorm verschil. 185 KG CO2pp met het vliegtuig, 12 kg C02 pp met de TGV en slechts 0,06KG CO2 pp met de bus.  Een ander voordeel van de train is ook je hebt een pak meer ruimte dan in het sardienenblik van het vliegtuig en je komt vaak in het centrum van de stad aan en vermijd de hele rompslomp van de douanes.

Nu wat ga ik op de COP doen. Via volgende link kan je meer info vinden over de werking van zo een COP (Conference of parties) Dat is voor mezelf deels ook nog een raadsel omdat het de eerste maal is dat ik toegang zal hebben tot de interne conferentie van de internationale klimaattop. Ik heb wel al meerder malen actiegevoerd tot voor de ingang van de COP. Vaak voorafgaand met een fietstrip naar Parijs, Bonn, Katowice. Maar nu kan ik samen met een 20 tal andere jongeren en deel uitmaken van het gebeuren zelf als ‘observer’. Het doel is dat we daar net als tal van andere NGO’s mee lobbyen voor een ambitieuzer klimaat beleid en dan specifiek voor duurzamere transportmodi. We zullen hier niet alleen zijn nog tal van andere delegaties, NGO’s gaan met hetzelfde doel naar Madrid. Contact leggen met de delegaties, politici, regeringsleiders, pers,.. en zo mee streven naar klimaatoplossingen. Als NGO hebben we geen toegang tot de onderhandelingen zelf maar kunnen we zelf mee participeren in side-events waar oa. rond duurzaam transport, voeding,.. dieper wordt ingegaan op een specifieke materie.  Speciaal aan deze COP is ook dat het een zogenaamde ‘Blue COP’ is waar de bescherming van de Oceanen hoog op de agenda staat. Nu is er slechts 5 % beschermd het doel zou zijn om tegen 2030 naar 30% beschermde oceanen te gaan.

Ik ben alvast zeer benieuwd naar de komende week en zal proberen mijn ervaringen zoveel mogelijk te delen via dit platform, kijk zeker ook eens naar de website van Sailtothecop voor meer info over de organisatie en de evolutie van de COP.

We moeten Anuna & Kyra dankbaar zijn, want ze hebben klimaat weer hoog op de agenda geplaatst vanwaar het niet meer mag verdwijnen

 

Er is veel gezegd en geschreven over de klimaatspijbelaars. Maar in plaats van kritiek te hebben, moeten we de jongeren net ondersteunen in hun engagement.  Ja er is de schoolplicht, ja er is het belang van naar de les te gaan. Maar er is ook het belang van een leefbare planeet en dat is nu eenmaal veel acuter want zo hebben we er maar 1 en we zijn ze met zen allen naar de knoppen aan het helpen.
Het zijn de jongeren die vorige week, deze week opnieuw en de weken daaropvolgend op straat komen die het eerst de gevolgen zullen dragen van de klimaatopwarming. Dus het is met recht en rede dat ze op straat komen en luid roepen voor meer klimaatambitie.
Deze jongeren kunnen ook niet stemmen, op 26 mei zullen ze dus niet kunnen kiezen voor meer klimaatambitie. Maar ze gebruiken middelen die ze wel hebben, jeugdig enthousiasme, engagement, idealisme. En dat mogen we hen niet afnemen maar moeten we ondersteunen door zelf mee op straat te komen, te zorgen dat op 27 januari 100 000 Belgen op straat komen, door onze levensstijl aan te passen en door te kiezen voor verandering.

Te veel mensen zitten in hun comfortabele ivoren toren en denken het zal wel zo erg niet zal zijn… Dat het in België wel allemaal zal meevallen met die klimaatopwarming. Maar helaas waren de gevolgen de voorbije jaren al pijnlijk duidelijk. Twee jaar op rij een record brekende droge zomer die de oogsten deed mislukken, het jaar ervoor een hele natte zomer. Dijken die we moeten verhogen tegen overstromingen, steden die onleefbare hitte eilanden worden… en ga zo maar door. Ja ook in België zullen we de gevolgen meer en meer voelen. Om nog maar te zwijgen over andere Europeese landen, Italië bijvoorbeeld waar ze de ene na de andere natuurramp mee maken dit jaar.

Nee we moeten Anuna en Kyra net dankbaar zijn dat de jongeren op straat komen en zich burgerlijk ongehoorzaam tonen want het is enkel door burgerlijke ongehoorzaamheid  & massamobilisatie dat er iets zal veranderen. Het zal niet 1 betoging, maar en 2^e, een 3^e, een 4^e,… zijn tot ons land eindelijk klimaatambitie toont. Want de jongeren hebben ons allemaal weer wakker geschud, ze hebben ervoor gezorgd dat klimaat weer hoog op de politieke agenda staat. Vanwaar het niet meer zou mogen verdwijnen. De Klimaattop in Katowice die amper zichtbaar was, dat zou niet meer mogen gebeuren. Want overal ter wereld wordt de roep voor klimaatambitie steeds groter, omdat ook de gevolgen steeds zichtbaarder worden en concrete maatregelen uitblijven, op de lange baan worden geschoven of te weinig ambitieus zijn.

De 75000 mensen die op 2 december in Brussel op straat kwamen, de Zweedse Greta Thunberg, de klimaatspijbelaars zijn de start voor een burgermobilisatie, burgerlijke ongehoorzaamheid die we moeten versterken mee vergroten tot er iets veranderd. Want België dat een ambitieus klimaat pact niet mee goedkeurt, na een duidelijk signaal van de bevolking dat pikken we niet langer.

 

 

 

Wat na Polen.

De voorbije week fietste ik samen met Toby, Jelle & Jan naar de Klimaattop in Polen. We trotserden regen, ijs, wind, een lentedag, een valpartij , gebroken ketting. Maar genoten ook van ontmoetingen mooie landschappen en de vele steun onderweg.

Bij onze aankomst ik Katowice hadden we een aangename ontmoeting met de Belgische onderhandelaars. Die zeer positief waren over onze fietstocht voor een beter klimaatbeleid.
Maar we waren ook aanwezig op de mars. Waar meer politie was dan betogers waar mensen werden opgepakt en er censuur was voor betogers die eigen slogans naar buiten brachten. Er waren de media berichten van de Belgische regeringscrisis. Het positivisme en de enorm krachtige boodschap van 75000 Belgen die in Brussel op straat kwamen. Maar ook het ongeloof na de melding dat België als enige land naast Tsjechië tegen ambitieuzere klimaatdoelstellingen gestemd heeft. En dan gisteren de melding dat Klimaat toch 1 van DE 3 prioriteiten zou worden van Michel.

 

Lander Wantens, fietste vorig jaar 7000km voor het klimaat (www.buitenlander.blog), is voorzitter van de lokale Groen afdeling in Aalst en werd recent verkozen als gemeenteraadslid. Van 30 november tot 7 december fietst hij samen met 3 andere activisten van Bonn (waar vorig jaar de internationale klimaattop plaatsvond) naar Katowice (Polen) waar dit jaar de internationale klimaattop zal plaatsvinden. Met zijn fietsactie wil hij de aandacht vestigen op het klimaat-, en energiebeleid van België.

Klimaat mag dan wel een ver van ons bed show lijken, de gevolgen komen steeds dichterbij. De droogte van voorbije zomers (2017 en 2018) en de bijzonder natte zomer van 2016 met de schade voor landbouw tot gevolg is nog maar het begin. De enorme bosbranden in Zweden, Griekenland en recent in Californië zijn een duidelijk signaal aan de wand.  De kosten op zowel economisch als menselijk vlak ten gevolge van dergelijke rampen nemen ieder jaar toe en zullen dat blijven doen als er geen ambitieuze inspanningen geleverd worden.

Ons land  heeft  4 ministers  bevoegd voor klimaat maar slaagt er niet in om ambitieuze klimaatdoelstellingen voorop te stellen. Integendeel, er wordt over de gewestgrens heen gekeken om toch zo minimaal mogelijke inspanningen te doen. De regeringen willen niet dat het Waals gewest kan profiteren van de geleverde inspanningen van het Vlaamse gewest en vice versa.  Deze triestige vertoning zorgde ervoor dat ons land  2015 zonder klimaatakkoord naar de onderhandelingen in Parijs moest en zo het fossiel van de dag (voor slechte klimaatinspanningen) in de wacht mocht slepen. Europa wil één van de voortrekkers zijn in de bestrijding van klimaatopwarming, maar hoe geloofwaardig ben je internationaal nog als België dat in het zogenaamde “hart van Europa” ligt, amper wat moeite doet?
Het wordt hoog tijd dat België eindelijk serieuze klimaatdoelstellingen kan voorleggen. Waarom niet één overkoepelende minister voor klimaat, gedaan met verdeling over de verschillende gewesten heen. In plaats van op de rem te staan bij de Europese onderhandelingen ( Europa wil 32 % hernieuwbare energie tegen 2030), dient België net één van de voortrekkers te worden in deze energietransitie. Laat ons tonen dat we met onze vier verschillende regeringen naar een gedragen en ambitieus akkoord kunnen streven. De Belgische politiek staat gekend omwille van zijn kunde in het sluiten van compromissen, met deze vaardigheden moet België een voortrekkersrol opnemen op Europees en internationaal niveau.
Concreet voor België kunnen we taxen en belastingen op klimaatnadelige effecten (brandstof, vliegtuigen , zwaar vervuilende industrieën.. ) rechtstreeks inzetten voor de klimaatinspanningen en het als steun gebruiken aan bedrijven, gemeentes, particulieren,… die deze ambities willen uitdragen.  Stimuleer klimaatvriendelijke transportmodi (de trein boven het vliegtuig binnen de EU) en gebruik het geld van een extra vliegtuigtaks om te investeren in lange afstandstreinen. De trein zou het vervoersmiddel bij uitstek binnen de EU moeten worden, maar kan vandaag niet concurreren met gesubsidieerde spotgoedkope vliegtuigtickets.

Draag extra bij aan het internationale klimaatfonds, maar gebruik daarvoor geen geld bedoeld voor ontwikkelingssamenwerking. Op energievlak moet België de keuze maken voor 100 % hernieuwbaar, maar helaas blijft de huidige regering vasthouden aan onze prehistorische kerncentrales en hakt ze geen knopen door. Met als resultaat, dat tal van investeringsopportuniteiten verloren gaan en de energiemarkt in het ongewisse blijft.  Het resultaat hiervan is een energietekort dat we mogelijk moeten aanvullen met een vervuilende stroomschepen op de Schelde. Of nog gekker, hoogst inefficiënte kerosine verslindende oude vliegtuigmotoren. Dit staat haaks op het behalen van de klimaatdoelstellingen en dat voor het centrum van Europa, surrealisme ten top.

Dus beste vertegenwoordigers van België, Vlaanderen, Brussel, Wallonië. Denk aan de toekomst en aan de generaties die nog talloze jaren op onze planeet moeten leven! Toon wat moed, durf en doorzettingsvermogen, want het is nu dat we het moeten doen, niet binnen  20 of 30 jaar wanneer het te laat is! Jongeren hebben de voorbije maanden bij de vele verkiezingsenquêtes ook een duidelijk signaal gegeven waarbij klimaat als één van de belangrijkste aandachtspunten naar voor kwam. Bij de verkiezingen in mei zal jullie antwoord op de eerder vermelde vraagstukken voor veel kiezers hun stem bepalen.

Om hier de aandacht op te blijven vestigen, wil ik blijven fietsen, of het nu zomer of winter is. Of de COP nu in Duitsland, Polen, of ergens anders is, voor een ambitieus klimaatbeleid, voor een toekomst voor onze planeet en voor de toekomstige generaties die ook een leefbare planeet verdienen!

 

( volg onze trip op : https://claimtheclimate-fastlane.weebly.com/ )

 

 

 

Binnen iets meer dan 2 weken vertrek ik samen met  3 metgezellen (Jelle, Jan & Toby) op een volgende klimaatuitdaging. We zullen samen op 1 week fietsen van Bonn naar Katowice een tocht van meer dan  1000 km, met een gemiddelde afstand van +/- 150 km/dag.
Waarom weer een volgende fietsuitdaging aangaan? Heel simpel, omdat onze planeet koorts heeft en politici, beleidsmakers, onderhandelaars niet lijken te beseffen dat het hoog tijd is  om de nodige soms moeilijke maar ambitieuze beslissingen te nemen. Die dienen ervoor te zorgen dat ook de toekomstige generaties een leefbare planeet hebben met dezelfde kansen die mijn leeftijdsgenoten en vroegere generaties gekregen hebben.

Het is niet de eerste keer dat ik dergelijke uitdaging aanga. Drie jaar terug fietste ik in één dag van Brussel naar Parijs 380 km, vorig jaar fietste ik 7000 km door EU opzoek naar inspirerende voorbeelden van acties die je als stad, land, individu kan nemen voor een klimaatvriendelijke planeet. Ook fietste  ik  2 maal met de groep fietsers van Climate Express naar de internationale klimaatconferentie ( COP ). Telkens met de bedoeling een boodschap van hoop, ambitie te geven, die onderhandelaars op de COP er toe aanzet om eens niet enkel korte termijn of aan de eigen winkel te denken, maar aan het globale plaatje, een leefbare planeet voor iedereen.

Het wordt hoog tijd dat ons Belgenland met zijn  4 ministers/staatssecretarissen bevoegd voor klimaat daar het voortouw in neemt. Dat we tonen dat we onderling een ambitieus compromis kunnen maken, dat samen gaan verdedigen op de COP & zo andere landen mee trekken in een positief & ambitieus verhaal.
Dit i.p.v. enkel het minimale te doen en gewoon de EU doelstellingen (nipt) te proberen halen, want als we voortzetten zoals vandaag de dag,

Als het moet zal ik blijven fietsen, blijven op straat komen, om zo met een steeds groter wordende en luider klinkende groep een vuist te maken voor een klimaat neutrale en leefbare planeet.

Zomer zonder vliegen. Het is een sterk initiatief dat een paar jongeren enkele maanden geleden op sociale media lanceerden om mensen aan te sporen ecologischer te reizen. En kijk: de zomervakantie zit er bijna op en duizenden Vlamingen zijn op de kar gesprongen. Het heeft ervoor gezorgd dat deze zomer al minstens 10 vliegtuigen minder vlogen. Zelf stapte ik enkele weken geleden met de fiets de trein op richting Slovenië. Een geweldige reis en lang niet mijn eerste lange afstandsreis met de trein. Maar ik kan meteen ook uit als ervaringsdeskundige beamen dat er nog werk aan de winkel is. En Brussel kan hier een centrale rol spelen (letterlijk).

Zowel het aanbod als de dienstverlening kunnen een pak beter. Wil je vanuit België de trein pakken naar het buitenland, dan kan je al beter een Duitse website raadplegen dan die van de NMBS. Daarnaast is het vaak een onmogelijke puzzel met overstappen om op je bestemming te geraken. Zou het niet geweldig zijn om, naar het voorbeeld van de oude E-snelwegen opnieuw enkele grote verbindingen te maken binnen Europa. Denk maar aan een lijn Stockholm-Madrid, of Londen-Rome.

Het geweldige is dat Brussel hierin een voortrekkersrol kan spelen en voor al deze lijnen een centraal knooppunt kan zijn. Waarom maken we van Brussel niet het eerste echte centrum voor internationaal treinverkeer. Alle ingrediënten zijn aanwezig. Brussel ligt centraal in Europa, heeft een grote uitstraling als hoofdstad van de EU en ons land heeft nu al het dichtste sporennet van alle Europese landen. Waar Frankfurt, Amsterdam en Londen internationale ‘hubs’ zijn voor vliegverkeer, kan Brussel zich op de kaart zetten voor de internationale treinreizigers.

De voordelen voor onze hoofdstad zijn enorm. Denk maar aan de extra werkgelegenheid die extra handelszaken in een internationaal treinstation met zich meebrengen, of de coördinatie van een uitgebreid Europees treinnetwerk. Daarnaast zullen reizigers ook sneller geneigd zijn een dagje Brussel, Gent, of Brugge in hun reisplannen op te nemen. En de Belgische reiziger is de grootste winnaar met een ruim aanbod aan reisbestemmingen, rechtstreeks vanuit onze hoofdstad.

Ondanks het magere aanbod zien veel mensen – mezelf incluis – nu al de voordelen van reizen met de trein. Je ecologische voetafdruk is aanzienlijk kleiner, een trein stoot tot tien keer minder CO2-uitstoot dan een vliegtuig. Daarnaast win je ook tijd. Check-in en check-out kosten je bij het vliegen vaak uren en een vliegveld ligt vaak buiten de stad, wat je ook nog eens veel tijdverlies en frustratie oplevert. Ook kan je tijdens het reizen veel meer van het landschap genieten, kan je een gezellige tussenstop plannen en leg je – als je wil – makkelijker contacten met medereizigers.

De prijs is waar voorlopig het schoentje knelt. Vliegtickets zijn spotgoedkoop, terwijl sporen vaak veel duurder is. Die prijzen voor treintickets kunnen drastisch naar beneden, want moet elke spoorlijn winstgevend zijn? Het is een maatschappelijke dienst om mensen van en naar je steden te brengen. Daarnaast zit de winst hem bij sporen in andere zaken. Het draagt bij tot ons engagement om de klimaatdoelstellingen te halen, je creëert veel meer jobs en ons land kan eindelijk stoppen met het oversubsidiëren van regionale luchthavens, zoals die van Antwerpen. Daarnaast kan het beleid eindelijk het fiscale geweer van schouder wisselen in plaats van de ecologische trein te belasten en vliegen en bijhorende kerosine taksvrij te houden, het omgekeerde doen. Het lijkt voor mij en veel andere Belgen een logische stap, maar in Brussel blijft het voorlopig stil.

Daarnaast zijn er nog een paar maatregelen die het de treinreizigers zoveel aangenamer zouden maken. Eenvoudige reservatiesystemen, uniform in de hele EU bijvoorbeeld. Of een duidelijk en meer uitgebreid systeem voor reizigers om de fiets mee de trein op te nemen. En we moeten ook af van de ontelbare overstappen die je moet doen op een treinreis van amper 1000 kilometer. De sporen liggen er, de lijnen liggen er, nu moeten de landen samenzitten om alles op elkaar af te stemmen.

Maar helaas worden de laatste jaren net de omgekeerde keuzes gemaakt. Sinds april dit jaar verloor de Beneluxtrein een pak van zijn aantrekkelijkheid door het nieuwe reservatiesysteem dat allesbehalve flexibel is. Een aantal geleden werd de trein naar Zurich afgeschaft. Allemaal onbegrijpelijke evoluties als je ziet dat een speler als Flixbus die rol moeiteloos kan overnemen met een sterk autobusnetwerk dat op amper een aantal jaren werd uitgerold.

Voor mij is het Europa van de toekomst een Europa waar ecologisch en verantwoord reizen de makkelijkste en goedkoopste keuze moet zijn voor verplaatsingen binnen de continentale grenzen. Een Europa waar resoluut de kaart voor de trein wordt getrokken, met minder CO2-uitstoot, minder tijdverlies en meer reisplezier als gevolg. Ik stap alleszins ook volgend jaar opnieuw de trein op met m’n fiets voor een fijne zomervakantie. En net als mij ongetwijfeld ook duizenden andere Belgen. Want de mensen zijn er klaar voor, nu moet de politiek volgen en de juiste keuzes maken.

 

Het volledige opiniestuk is ook overgenomen op MO*

6 maand later…

Mijn fiets avontuur is ondertussen al een goed half jaar geleden.
Tijd om een korte balans op te maken: wat neem ik mee uit mijn avontuur, is er iets veranderd in ons Belgenland en wat zijn de toekomstperspectieven? Wat ik zeker al kan zeggen is dat ik aangenaam verrast werd door de vele positieve reacties op mijn trip, de al dan niet virtuele duimpjes en vooral de bewondering voor de fysieke prestatie.

Als ik naar mezelf kijk heb ik de voorbije 6 maand helemaal niet stil gezeten.
Zo gaf ik lezingen over mijn avonturen aan groepen in Gent, Aalst, Ninove, Oudenaarde, Antwerpen,.. En komen er nog aan, oa in Brugge en op herhaaldelijke vraag ook nog een herkansing in Aalst. De voorbije maanden bij ik ook meermaals geïnterviewd over mijn fietstrip en de daarbij horende ervaringen. Een gespreksavond van studenten journalistiek in Brussel. Een boeiende ontmoeting met 2 Belgen die verschillende milieu/klimaatactivisten bundelen en zelf ook een fietstrip plannen. Victor, een student journalistiek. Het vakantietijdschrift Pasar. De vlam van jong Groen. En ga zo maar door.

Het is natuurlijk fijn te horen dat er interesse is voor mijn avontuur/ verhaal en dat het opgepikt wordt. Dat is tenslotte de doelstelling: de goede voorbeelden en het bijhorende positivisme importeren en hopen dat het ook hier daden teweeg brengt.
Naast presentaties geven heb ik ook 2 opiniestukken geschreven over mijn reis, mijn ervaringen en het Belgisch klimaatbeleid (LINK) (LINK2) en ik heb weer het geluk gehad om met Climate Expres mee te fietsen naar de klimaattop in Bonn. Niet alleen deze keer maar met een pak enthousiaste vrijwilligers, mensen vol ideeën, engagement en ook de wil/ overtuiging dat er nu iets moet veranderen.

Zelf ga ik ook nog iets bewuster om met mijn mobiliteitsverplaatsingen. Zo ben ik sinds kort de trotse eigenaar van een bullitt, een bakfiets die me de vrijheid geeft om te leven zonder auto. De dagelijkse woonwerkverplaatsingen van 10-20-30 tot soms 40 km zijn een dagelijks mentaal rustpunt. Met een fiets gevuld vol materiaal ga ik langs scholen om daar kleuters en kinderen te leren hoe ze moeten sorteren, bewust kunnen omgaan met materialen,… Af en toe kan ik ook wat voorbeelden of reiservaringen delen met de kinderen. Zo probeer ik mijn activisme in de praktijk te brengen, mijn enthousiasme te delen en andere mensen aan te steken. Het gebruik van de bakfiets voor kleine verhuizingen of winkelbezoekjes tonen ook aan dat een leven zonder auto haalbaar is in een stedelijke context.

Ook ben ik eindelijk begonnen met het schrijven van een boek over mijn ervaringen. Een combinatie van de reiservaring, persoonlijke indrukken en levenslessen enerzijds probeer ik gekoppeld te krijgen aan het inhoudelijk verhaal. Hoe kijken bewoners in Europa naar ons klimaatbeleid, welke acties worden er ondernomen, welke niet? Uit welke voorbeelden kunnen we leren, en uit dewelke moeten we onze lessen trekken? Hiervoor ben ik recent teruggegaan naar Utrecht waar ik een gesprek had met wethouder Van Hooidonk; met de bevoegdheden klimaat, mobiliteit, verkeer & duurzaamheid. Binnen enkele weken plan ik ook een bezoek te brengen aan Freiburg om ook daar nog wat extra fond te gaan opdiepen.

Als ik nu kijk hoe het staat met het klimaatbeleid in ons België blijf ik op mijn honger zitten. Een omslag naar een echte klimaatneutrale samenleving lijkt ver weg. Trump is effectief uit het Parijs akkoord gestapt met de VS. Mijn thuisstad haalt haar eigen klimaatdoelstellingen van het burgemeester convenant niet en maakt daar ook geen enkel probleem van, er was immers de bevolkingsaangroei (alsof deze niet ingeschaald kon worden?). Onze mobiliteitsminister ziet extra rijstroken als de oplossingen voor het file probleem & onze verouderde kerncentrales dreigen weer langer open te blijven. Het is om depressief van te worden.

Gelukkig zijn er de burgerbewegingen/ jongeren die wel initiatief nemen en vinden dat het anders moet. Energent die aan het groeien is, Denderstroom als energie coöperatieve die verschillende daken vol zonnepanelen legt, start ups die bewust kiezen om anders om te gaan met transport, materialengebruik,.. Jongeren die gefrustreerd raken dat de huidige beleidsmakers maar geen werk maken van ambitieuze klimaatdoelstellingen. De succesvolle mobilisatie van Climate express naar Bonn met de bijbehorende grote mars. Steeds meer BV’s die zich openlijk uitspreken tegen het klimatologische negationisme van onze regering. Het zijn silver linings, tekenen van hoop.

Sinds 5 december ben ik ook officieel lijstrekker voor Groen bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 18’. Een politiek engagement met als doel om op beleidsniveau mee iets te veranderen. Mee te kunnen werken naar een klimaatneutraal Aalst/ Vlaanderen/ België. De politiek, zeker in België heeft nood aan nieuwe inzichten, mensen en ideeën. Om zo de geloofwaardigheid te herstellen en te doen waarvoor het bestemd is. Bouwen aan een betere samenleving. Te vaak komen helaas de schandalen in beeld en niet de vele vrijwilligers, beroepspolitici die nog steeds vechten voor een ideaal. Een ideaal waarvoor ook ik een stap waag in het politieke wereldje. Zeker geen evidente en helaas kruipt er vaak veel meer energie in het politieke spel, de personencultus, de rand activiteiten. Energie die je niet kan gebruiken voor het inhoudelijke, waarom je toch ( volgens mijn idealistisch wereldbeeld) aan politiek doet. En ik denk nog steeds, liever dan kritiek te hebben op het systeem en aan de zijlijn te staan roepen, je beter zelf kan proberen het systeem ( traag) te veranderen en je idealen waarheid proberen maken. Een leukigheid aan in Aalst politiek actief zijn is de carnavalstoet waar politici worden uitgebeeld. De eerste KOP in de stoet was toch wel een unieke ervaring.

 

Als ik terugkijk naar mijn 3 fietsmaanden is er toch wel enig gemis. Niet enkel de zomerse dagen met de vele zonne uurtjes. Maar ook het onderweg zijn, nieuwe mensen ontmoeten, nieuwe culturen leren kennen. De fysieke inspanningen en de voldoening bij het bereiken van een berg-, heuveltop. Maar ook bovenal de rust, van het fietsen tussen bossen met enkel geluid van de dieren en zoemende wind. De vele kampeeravonden met een mooie zonsondergang, kabbelend beekje of toch wel woelig onweer. Een ree of vos die onverwacht het pad kruisen. En vrijheid om te beslissen dag per dag wat ik ga doen, welke afstand ik zou fietsen,.. met de nodige onverwachte leukigheden tot gevolg.
Een beetje nostalgie kan soms geen kwaad en ik heb een fantastisch avontuur gehad, ervaringen die me nog jaren zullen bijblijven. De toekomst wacht echter vol ongeduld. In mijn bakfiets zit een hoop enthousiasme om mensen te overtuigen dat het wel kan, in mijn rugzak zit heel veel durf en in mijn hoofd een droom van een klimaat neutrale wereld.

2e presentatie van mijn fietsreis, nu donderdag om 20.00u jeugdhuis ypsilon ( Meuleschettestraat 22, 9300 Aalst)

De voorbije zomer fietste ik 7000 km door Europa, op zoek naar inspirerende voorbeelden voor een klimaatvriendelijk beleid. Mijn reis bracht meo.a. langs een bakfietsdeel systeem in Freiburg, over hoge Alpencols, Ljubljana die de eerste zero waste city wil worden, de kernramp van Tjernobyl, het basisinkomen in Finland, Kopenhagen de (bak) fietsstad,…

Hoe begin je aan zo een avontuur, wat maak je allemaal mee onderweg als fietser gekoppeld aan klimaat engagement en enkele concrete voorbeelden voor Aalst/ België/ Vlaanderen om klimaatneutraler te worden.

tandje bijsteken is meer dan nodig!

De voorbije week fietste ik samen met 350 vrijwilligers naar de klimaattop in Bonn. Onderweg passeerden we langs de zware industrie van de Brusselse kanaalzone, de topnatuur en kleinschalige landbouw in Limburg, maar ook 2 verwoestende bruinkoolmijnen van Eschweiler & Hambach waarvoor enorme opp bos zijn verdwenen. Het was een bont allegaartje van schoolkinderen, studenten, jonge koppels, midlifers en gepensioneerden. Allen hebben ze hetzelfde doel: een klimaatneutrale planeet met toekomst.

Onze groep dikte tijdens de grote mars op zaterdag 4 november aan tot om en bij de 25000 demonstranten.  De mars zelf stond in teken van de energiewende, weg van fossiel. Eén krachtig signaal opdat Bonn niet zomaar een top in de marge is, maar 1 waarvan we achteraf kunnen zeggen … het was een mijlpaal. De ambitieze doelstellingen van Parijs werden eindelijk concreet.

Duitsland is het land waar de energiewende van kracht is maar waar een 40% van de energie nog wordt opgewekt door vervuilende koolcenrales. 1/3 van de energie komt er uit wind- & zonne energie.  De bruinkoolmijn in Hambach is zo groot als de stad Brussel. Er is geen plaats symbolischer. Een litteken van het landschap, een schandvlek voor deze tijd. Maar … euro’s vol roet zijn vandaag meer waard dan propere lucht, een gezonde leefomgeving, lokale landbouw, …

Hoog tijd dus om de bedrijfsleiders, politici en andere machtigen der aarde een schop onder hun gat geven. De roep om een versnelling hoger te schakelen klinkt steeds luider! Bonn moet de ambitie hebben om te realiseren wat in Parijs niet is gelukt. De uitvoering van het Parijs akkoord moet eindelijk ernstig worden genomen. Als gastland is dit de ideale moment voor Duitsland om echt werk te maken van de fossiele uitstap.

Als je alleen nog maar kijkt naar het enthousiasme die een organisatie als climate express an de dag legt, het mobiliserend succes  om honderden Belgen naar Bonn te brengen,.. Burgers zetten politici en beleidsmakers steeds vaker onder druk (de klimaatzaak, carbon ALT delete,… Demonstraties worden groter, frequenter en zo ook de roep naar een klimaatneutrale samenleving.

Maar burgers doen meer dan enkel mobiliseren voor een klimaatmars, of actie, ze nemen zelf initiatief en proberen onze planeet beetje bij beetje te veranderen. Energiecoöperatieven als Denderstroom, voedselteams, fietskoerierbedrijven, …

..Copenhagen,..,Parijs, Marrakech, Bonn, volgend jaar Katowiece,.. Hoeveel discussierondes moeten er nog volgen. Hoeveel orkanen, droogtes, overstromingen, smeltende ijskappen, klimaatvluchtelingen, mislukte oogsten,.. om die donkere olie, kool, (schalie)gas, nucleaire dollar’s & Euro’s in te wisselen voor een leefbare en gezonde planeet. De nieuwsberichten, beelden van de laatste maanden zeggen voldoende er moet nu iets gebeuren, Bonn is dan wel een zogenaamde kleine COP, laat het geen maat voor niets zijn. Fuji het eigenlijke gastland van de COP draagt als één van de eersten de gevolgen van de klimaatopwarming (het land ligt slechts 2m boven de zeespiegel).

Hoe gaan wij als België, Vlaanderen, Wallonië, Brussel onszelf gaan presenteren in Bonn?
Ons landje met de verschillende bestuursniveau’s zou net een voorbeeld moeten zijn voor de andere naties. Hoe compromissen maken en tot een ambitieus beleid komen. Een kans  om eens positief in beeld te komen. Maar helaas is het vaak anders..
Mevr Schauvlieghe, Meneer Tommelein, Mevr. Marghem, …, ..,
Toon aan de wereld in Bonn dat we met ons landje wel degelijk een plaats hebben als het centrum van Europa, dat we een leidende economie zijn, innovatie vooropstellen toon  durf en toekomstvisie ! Laat ons als Belg, Vlaming, Brusselaar, Waal trots zijn.…,