Lander Wantens (25) fietste afgelopen zomer tot in Tsjernobyl, op zoek naar klimaatoplossingen. Hij is voorzitter van Groen in Aalst en blogt op www.buitenlander.blog
De voorbije zomer heb ik 7000 kilometer door Europa gefietst. Op zoek naar voorbeelden van wat ook een Belgische groene toekomst zou kunnen zijn. Fietsend door Slovenië, zei een inwoner van Celje me: “We hebben begrepen dat gelijkwaardige infrastructuur en investeringen voor auto, openbaar vervoer, fietser en voetganger de toekomst zijn van onze samenleving”. Slovenië en de hoofdstad Ljubljana tonen aan dat je als samenleving op zeer korte tijd een omslag kan maken. Laten we dit – de mobiliteitsreeks in deze krant, ‘Halte Stad’, voor ogen – ook in België doen: kiezen voor een snellere betonstop, betere inrichting van ons ruimtegebruik, een snellere omslag naar klimaatneutrale steden.
In Kopenhagen zijn fietspaden breder dan de autowegen en hebben fietsers voorsorteerstroken, fietsbruggen. In het Zweedse Vaxjo is klimaatneutraliteit zelfs geen politiek issue meer, want alle acht partijen ter linker- en rechterzijde willen de stad zo snel mogelijk klimaatneutraal maken.
In Freiburg (Duitsland), de stad waar de zonnepanelenmarkt geboren is, produceren huizen meer energie dan ze verbruiken (ecoplushuizen). In de Vaubanwijk werd bewust gekozen voor ecoplus, passief- & laagenergiewoningen. Auto’s zijn verbannen naar parkeertorens met een groendak of zonnepanelen. Fietsers, voetgangers en openbaar vervoer krijgen overal voorrang. Geveltuinen, parkjes en openbare ruimte zorgen voor zuurstof, CO2 opslag, en een aangename woonomgeving. En met dit alles is er ook eco-toerisme naar de stad op gang gekomen. Want zeg nu zelf, het is toch veel fijner om te kunnen uitpakken met “meest klimaatvriendelijke stad”, dan met “stad met de langste file”?
Mijn fietstocht bracht me ook naar Tsjernobyl, waar 31 jaar na de ontploffing van reactor 4 je de spookstad Prypyat en omliggende doodse dorpen kan bezoeken. De mensenketting tussen Tihange en Aken van voorbije zomer toont aan dat het draagvlak voor kernenergie wegkwijnt. Als je de veiligheidszone van 30 km rond de Tsjernobyl centrale ziet waar geen menselijk leven meer mogelijk is, waar bosbranden en de straling die daarbij vrijkomt tot honderden kilometers ver te meten valt, waar schooltjes halsoverkop verlaten werden, dan besef je pas echt hoe Freiburg, Slovenië of Denemarken voor de toekomst gekozen hebben, terwijl de centrales van Doel en Tihange het verleden zijn en hun houdbaarheidsdatum al lang overschreden hebben. Willen we dan écht blijven spelen met deze tikkende tijdbom en het risico lopen dat een stad als Antwerpen een spookstad dreigt te worden?
Al te vaak verstopt België zich achter uitvluchten om toch maar vast te houden aan technologieën en oplossingen die tot het verleden behoren. De recente orkanen en bijhorende overstromingen in de VS en de Caraïben tonen opnieuw aan wat de gevolgen zijn van pover klimaatbeleid. Klimaat stopt niet aan een gemeente-, gewest- of landsgrens. Maar dat is geen excuus om bij de pakken te blijven neerzitten. Willen we echt de fossielen award voor slechtste leerling van de klas blijven verzamelen op internationale klimaatconferenties? Willen we echt dat de volgende generaties ons later ons gebrek aan politieke moed of doorzettingsvermogen verwijten? Het is tijd dat onze ministers, staatssecretarissen, burgemeesters en schepenen kiezen voor de toekomst.
De toekomst is hier. Je kan er zelfs gewoon met de fiets heen. Initiatieven als Energent, Climate Express, verpakkingsvrije winkels,… tonen aan dat veel jongeren niet langer de kat uit de boom willen kijken, maar zelf initiatief nemen. Wij kunnen de generatie worden die ervoor zorgt dat op onze planeet nog miljoenen jaren leven mogelijk is. In plaats van te klagen dat het te moeilijk, te ambitieus, te laat is om naar een klimaatneutrale samenleving te evolueren, moeten we de handschoen opnemen. Meer doen, meer mensen overtuigen, meer drukking zetten op conservatieve krachten. Laten we van klimaatactie een voortdenderende trein maken die niet meer te stoppen is.
Opinie @ demorgen
Met de fiets door Europa voor het klimaat 