Zweden

Het land van IKEA, elanden, meertjes, en prachtige groene bossen.

Ook is Zweden zeer gekend voor duurzaamheid en milieu. Een groot deel van de energie komt van waterkracht en biomassa, uit de eigen bossen. As is er ook nog een deel nucleaire energie.

Op vlak van sorteren en afval zijn de Zweden zeer strikt. Zo is er net als in Denemarken en Finland statiegeld op blikjes en petflessen, wat er voor zorgt dat je deze helemaal niet in het straatbeeld ziet. Deze vormen vaak een bron van inkomsten voor inwoners die ze verzamelen en zo soms hun boterham verdienen.
Ook het betalen voor plastic zakjes ipv deze zomaar mee te geven in de supermarkt is hier overal ingeburgerd.

In Zweden ben ik vertrokken in Stockholm, de hoofdstad. Het is ook de eerste stad die de eu green capital award heeft gewonnen. Dit was in 2010 en was een beloning voor de jarenlange inspanningen op vlak van milieu en duurzaamheid.
De stad heeft deze prijs gebruikt om zichzelf sterk in de kijker te zetten en om te netwerken met andere steden. De inwoners mochten een groene resolutie opstellen en er werd een ‘green hero’ genomineerd.
Stockholm baseert zich ook op 4 duurzaamheidsprincipes. Sociaal, ecologisch, economisch en democratisch.

Dit houdt in dat de stad rekening houd met sociaal zwakkeren en kinderen, dat burgers inspraak krijgen en duurzaamheid wordt geïntegreerd in alle beleidsdomeinen ipv dit als een apart begrip te zien.
Stockholm zet zeer sterk in op openbaar vervoer, fietsers en voetgangers. Zo is de fietsinfrastructuur, met brede fietssnelwegen dwars door de stad, voorsorteerstroken en lichten op ooghoogte te vergelijken met Kopenhagen. Ook beschikt het over een zeer goed fietsendeelsysteem. Dit alles maakt dat het fietsgebruik in 10 jaar met meer dan 70% gestegen is. Vervoer in de stad gebeurt ook veel vaker door fietskoeriers dan door auto’s en brommertjes.

Ook het openbaar vervoer met een sterk uitgebouwd metro en busnetwerk maakt stockholm een waar voorbeeld. De transitie van diesel en benzine naar biobrandstof en electrische bussen is er vollop ingezet. Ook geveltuinen en gevelbekledingen zijn geen zeldzaamheid in Stockholm. Het vele water van het fjord in combinatie met de enorme hoeveelheid parken maken de stad ook echt blauw én groen.

De stad wil fossielvrij zijn tegen 2040 en een aantal wijken tegen 2030. Verwarming van de stad gebeurt voor 80% dmv een warmtenet dat reeds sinds de jaren 50 aanwezig is. Hiernaast probeert de stad ook het principe smart city te implementeren. Zo zijn er slimme verkeerslichten, afstemming van het openbaar vervoer, is er een groot netwerk van mobiele data,… Als je voorbeelden van milieu en duurzaamheid bekijkt staat Stockholm steeds in het koppeloton.

Naast de zoektocht voor milieu – inspanningen ben ik ook wat cultuur gaan opsnuiven in het museum van modern art. Het bekende Vasa – museum genoemd naar het schip had ik bij een vorig bezoek reeds gezien. Ook al is het mijn derde keer hier, toch sta ik weer versteld van de mooie oude stad langs het water en haar vele gezellige plekjes.

Na stockholm ben ik geleidelijk aan richting denemarken beginnen fietsen via de vele meertjes, grindweggetjes en bossen. Dit resulteerde in enkele prachtige campeerlocaties, met bijbehorende kampvuurtjes. Een meet up met Bryan uit Aalst, een zelf gevangen avondmaal aan een van de meertjes en een wekker die bestond uit enkele edelherten die tegen mijn tent kwamen schuren. Heerlijk om tot rust te komen en te genieten van de natuur. Ik besloot bijna om even te verdwalen en er te blijven.

In het Zweedse binnenland, voornamelijk langs het meer van Karlstad, heb je ook enkele ecovillages. Dit zijn dorpjes met gemeenschappen die op een volledig ecologische manier leven. Jaarlijks houden ze ook een soort ontmoetingscongres in een van de villages.

In het zuiden ben ik via Vaxjo gepasseerd. De stad claimt de groenste van de Eu te zijn. Ze zijn dit jaar ook genomineerd voor de green leaf award 2018 in de categorie steden < 100 000 samen met Leuven.
Het was in 19991 de eerste stad die zichzelf het doel stelde om fossielvrij te worden.
Het doel is om in 2030 volledig fossielvrij te zijn.
Momenteel komt een kwart van de energie uit biomassa ( deze is afkomstig van houtafval binnen een straal van 100km). 90% van de stad wordt hiermee ook verwarmd dmv een warmtenet. De overige energie komt van hydro, wind, zon en een deel import van het Zweedse energienet.
De stad beschikt ook over een uniek eco budget voor transport, energie en afvalbeheer.
Momenteel is de co2 uitstoot per inwoner 2.4 ton per jaar. Vergeleken met de nulmeting in 1993 is deze reeds 48 % gedaald.
Het zijn niet enkel de groenen maar alle partijen die van vaxjo de eerste groene stad willen maken, ook alle andere partijen hebben hierover een consensus bereikt. Klimaatneutraliteit is hier geen politiek issue maar een vanzelfsprekendheid.
Naast energie werkt de stad aan een uitbreiding van het fietspadennetwerk, worden kinderen op school opgevoed met milieu- en klimaatwaarden en worden nieuwe huizen van hout en passief gebouwd.

Na nog even het lokale festival te hebben meegepikt ben ik vertrokken voor mijn laatste twee fietsdagen op Zweedse bodem. Een zeer stevige tegenwind afgewisseld met de nodige regenbuitjes maakten deze een pak lastiger dan eerst gedacht. Maar een prachtige overnachtingsplek in een haventje en de bijhorende zonsopgang hebben dit meer dan goed gemaakt.