Halfweg

Halfweg,

Enkele dagen terug was ik in Warschau, de Poolse hoofdstad. Hier ging in 2013 de internationale klimaattop door ter voorbereiding van Parijs. Bij de mobilisatie voor de trein naar Warschau is hier de organisatie Climate Express ontstaan.

Zelf ben ik hier halverwege mijn trip. Ik heb meer dan 3000 km afgelegd op een 5-tal weken en heb nog een 5-tal weken te gaan tot 24 augustus wanneer ik terug in Aalst zal aankomen.

De laatste dagen heb ik in Slovakije (het land van ene Peter Sagan) en Polen gefietst.
Mijn trip via de Donau naar Bratislava, was er eentje om het letterlijk zeer warm van te krijgen. 190 km, met bij momenten temperaturen die de 40 ruim overschreden. Het fietspad dat tijdelijk een losse grindweg was geworden, maakte de inspanning nog wat intensiever. Gelukkig was er de airco van een vriendelijke winkelier die even verkoeling bracht.

Op de Donau ben ik ook een stuwmeer/dam gepasseerd die Slovakije voor en groot deel van stroom voorziet. De dam heeft echter nadelige gevolgen voor Hongarije waar een oude rivierarm loopt… De aanleg van dergelijke constructies is dus telkens een afweging tussen energie-rendement, milieu-impact en impact op de bevolking. Denk maar aan de Drie-kloven-dam in China, de Assoendam in Egypte of de mogelijks te bouwen dam in het Braziliaanse regenwoud. Allen met enorme volksverhuizingen en een grote milieu-impact tot gevolg.

Die avond ook nog Bratislava bezocht. En er enige biertjes genuttigd met mijn vriendelijke gastheer. De beklimming naar het kasteel op de heuveltop was wel pittig na 190 km in de benen. De straten in de stad waren nat, deze waren gesproeid om schade door de hitte te voorkomen.
Bratislava zelf, een stad met veel restanten vanuit het communisme en een relatief goed werkend openbaar vervoer met bussen en trams. Maar ook echt een autostad, vol files, waar de verplaatsing van 1 km met de auto in plaats van met de fiets gebeurt. Omdat het gewoonweg levensgevaarlijk is als fietser en er weinig tot geen infrastructuur aanwezig is. Een gerenoveerde brug waar enkel tram en fietser over mogen vormt er wel de start tot hopelijk meer. Aan een van de bruggen over het water kan je ook het weer van de volgende dag weten. Kleurt deze blauw krijg je regen, bij geel zonneschijn en bij wit sneeuw.

En het klopte in ieder geval, want de brug was blauw en ik had de dag erna regen. De energie van Slovakije komt voornamelijk van kernenergie, steenkoolcentrales en waterenergie. Windenergie is er niet rendabel beweert men. Doch als je naar Oostenrijk kijkt, zie je dichtbij tientallen windmolens draaien.

Vanuit Bratislava ben ik doorheen het lager Taragebergte naar Polen gefietst.
De Tatra waar blijkbaar nog heel wat beren en wilde everzwijnen vertoeven. Bij kamperen dus geen eten in de tent, maar dit in een afgesloten zak aan een boom van de grond hangen opdat de dieren er niet aan kunnen en ook niet in je tent komen snuffelen. Gelukkig enkel wat ooievaars, roofvogels en een reetje gezien onderweg.

En eens je de grote wegen kan vermijden, is het er echt prachtig om te fietsen. Want op de grote banen zelf lijken de Slovaken er met hun vrachtwagens een sport van te maken zo dicht mogelijk naast je te komen rijden.

Net voor het oversteken van de Poolse grens is ook het weer omgeslagen. Van de warme zonnige temperaturen naar 10 graden en regen. Het feit dat de weg via een grote baan en naast wegenwerken voor een nieuwe autostrade liep, was op zijn zachtste uitgedrukt niet altijd even aangenaam. Maar de aanmoedigingen en duimpjes door wat vriendelijke Polen waren zeer fijn meegenomen.

Dan Krakau zelf, een zeer aangename stad. Dit met een mooi autoluw centrum en verkeersvrije straten. En een groen park rondom de oude stad. Waar voetgangers, wandelaars en groen prioriteit zijn. Ook heb ik enkele bloemenveldjes gespot die ingezaaid waren met een bloemenmengsel in plaats van een gewoon saai gazongras. Dit om de bijen en een heleboel andere insecten te helpen, die het vaak moeilijk hebben om voldoende stuifmeel te vinden. Het is echter niet allemaal geweldig in Krakau, want de stad kampt met een zeer groot smog-probleem, dit door het vele autoverkeer buiten de stad.

Warschau is wat te vergelijken met andere Oost-Europese hoofdsteden.
Een goed uitgebouwd openbaar vervoer in de stad. Dit zowel overdag als ’s nachts.
Maar ook zeer veel en druk autoverkeer. Wel is de fiets sterk aan het opkomen in de stad de laatste jaren. Zo heb je twee fietsdeelsystemen die zeer goed gebruikt worden. Je hebt heel wat fietspaden. Voornamelijk jongeren te vinden op de fiets en ook de fixie is hier zeker niet onbekend. Een foodmarket met lokale producten, of borden gemaakt van havervlokken in plaats van piepschuim. Dit zijn een paar kleine voorbeelden van hoe het anders kan. In Warschau had ik ook het geluk mijn vader en broertjes te ontmoeten en te genieten van een rustig bedje en een warme maaltijd.

Wel is de evolutie in Polen zelf iets minder gunstig. Zo had een privé-ontwikkelaar een windmolenpark gebouwd en wou hij dit uitbaten. Maar de aansluitingen naar het net waren niet voorzien. Ook zijn er plannen om een extra nucleaire centrale te voorzien. En qua corruptie, en scheiding der machten is Polen eerder een stap terug in de tijd aan het zetten. Een nieuwe resolutie in het parlement maakt dat politieke partijen mee bepalen bij de aanstelling van nieuwe rechters.

Voor de rest is Polen wel een land met zeer vriendelijke en aangename mensen. De vele duimpjes en aanmoedigingen van de chauffeurs onderweg, waren zeer aangenaam. Eens je de grote wegen weet te vermijden ook zeer gezellig om te fietsen. Vlak, relatief goede wegen, heel veel bossen. Af en toe een kleurrijk kerkje en talloze ooievaars. Eens uit de steden zie je ook voornamelijk kleine boeren en landbouwers. Ook voor campingplaatsen zeer aangenaam vertoeven.

Momenteel ben ik in het Bialowieza-woud. Dit is één van de laatste oerbossen in Europa en het leefgebied van de Europese bizon. Het natuurpark dat zowel in Polen als Wit-Rusland ligt is Unesco erfgoed. Vroeger werd dit gebruikt als jachtgebied voor de tsarenfamilies. De vele gebouwtjes in het dorpje Bialowieza getuigen hiervan. Het woud kan je enkel bezoeken met een gids. En dit startende om 03.30u. Vroeg maar meer dan de moeite. Sporen van wolven, das, everzwijnen. Dit met het zien van edelhert, een bever en de imposante bomen was ondrukwekkend.

Vandaag echter is dit woud bedreigd. Boskap en de klimaatopwarming vormen een grote bedreiging voor het woud.  De klimaatopwarming die ervoor zorgt dat het grondwater daalt en de bodem veel droger zal worden. Hierdoor dreigen soorten als de grove den te verdwijnen.

een tweede is de boskap. De poolse overheid heeft bosbouwers toestemming gegeven om een de van het bos te kappen. Dit onder het voorwendsel dat een kever het bos zou bedreigen en het kappen van de geinfecteerde bomen dit zou oplossen. Dit klopt echter niet daar de kever ook aanwezig is in delen waar niet gekapt wordt. Een deel veel de bomen zal verdwijnen, maar deze worden dan weer vervangen door bieuwe jonge bomen. Dit proces zorgt net voor een natuurlijke evolutie en diversiviteit in het woud. Het kappen van de bomen is veleer van het standpunt geldgewin. De houtvolumes leveren namelijk een aardige duit op. Zo is het nog veel te vaak dat ik de EU en daarbuiten eerder bos gekapt wordt dan er bij komt. Zo is er in Vlaanderen de heisa rond essers. Is er in Aalst recentelijk bos gekapt aan de Dender alvorens de nodige vergunningen er waren en ga zo maar door. Nochtands zorgen bomen voor co2 opslag, verkoeling,… onze bossen en groene ruimte verdienen veel meer zorg. Maar komen helaas nog veel te vaak op de tweede plek.

En nu op naar Wit-Rusland en volgende week Tsjernobyl!